De mode is voor producten uit de natuur en zaden zitten er middenin! Sinds enige tijd zijn ze meer en meer aanwezig. Sesam, vlas, chia, zonnebloem... veel van deze producten zijn nu gemakkelijk te vinden in supermarkten, andere moeten in meer gespecialiseerde winkels worden gekocht. Maar ze hebben allemaal onmiskenbare voordelen voor onze gezondheid.
De zaden, waar komen die vandaan?
De zaden komen uit de bloemen, meer bepaald uit de stamper van deze bloem.
Kleine herinnering aan de structuur van een bloem. Net als wij bestaat de bloem uit een mannelijk orgaan (de meeldraad) en een vrouwelijk orgaan (de stamper). Om zaden te produceren, moet het vrouwelijke orgaan van een bloem bevrucht worden door het mannelijke orgaan van een andere bloem van dezelfde soort. Het stuifmeel in de meeldraden van een bloem wordt door de wind of bestuivers (bijen) naar de stamper van een andere bloem getransporteerd, waar het de eicel zal bevruchten. Het is uit deze bevruchting dat de zaden enerzijds en de vruchten anderzijds zullen ontstaan.
Zaden zijn de embryo's van de plant. Ze bevatten dus voedingsreserves voor de toekomstige plant en door deze zaden te consumeren profiteren we van enkele van hun voordelen.
Granen en zaden, zijn dat hetzelfde?
Het is interessant een onderscheid te maken tussen zaden en granen. Ook al hebben ze dezelfde naam en zijn het allebei planten, toch betekenen deze twee woorden niet precies hetzelfde. Dit komt omdat het graan niet bedoeld is om te worden gezaaid om een volgende generatie graan te laten groeien. Zaden (oliehoudende zaden) zijn, zoals hierboven uitgelegd, de embryo's van de bloem die we planten in de hoop dat er een nieuwe plant uit zal groeien.
Zaadfamilies in onze voeding
Niet alle zaden zijn gelijk. Zij hebben niet dezelfde kenmerken en voedingsstoffen als elkaar. Er zijn dus drie families van zaden.
De zogenaamde proteïnezaden worden zo genoemd omdat ze ongeveer 45-50% proteïne bevatten. Ze worden ook wel peulvruchten genoemd. In deze familie vinden we kikkererwten, bonen, linzen, sojabonen, mungbonen...
Zetmeelrijke zaden staan bekend als granen en zitten vol koolhydraten (70%). Hiertoe behoren rijst, maïs, spelt, tarwe, gerst, boekweit, rogge en haver.
Oliehoudende zaden worden in dit artikel meer in detail besproken. Sesamzaad, lijnzaad, pompoenzaad, zonnebloemzaad, maanzaad, hennepzaad, chiazaad en andere zijn allemaal zaden die ongeveer 50% vet bevatten.
Welke zaden te eten?
Het kiezen van uw zaden
Zaden zijn in verschillende vormen op de markt: geroosterd, gewoon, gezouten. Gewone zaden zijn echter het beste als je ze zo gezond mogelijk wilt houden. Geroosterde zaden verliezen namelijk hun vetzuren en zout in grote hoeveelheden is niet aan te bevelen voor het lichaam.
De oorsprong van de zaden is interessant om te bekijken voor mensen die milieuvriendelijk willen zijn. Sommige zaden worden niet bij ons in de buurt geproduceerd en maken dus een lange reis om op ons bord te belanden, zoals het geval is voor chiazaad, terwijl hennepzaad voornamelijk in Frankrijk wordt geproduceerd.
Gezondheidsvoordelen van zaden
Zoals de meeste in de natuur voorkomende voedingsmiddelen hebben ook oliehoudende zaden voordelen voor de gezondheid. Ze kunnen kalmerend, spijsverteringsbevorderend of ontgiftend werken, afhankelijk van de plant waar ze van afkomstig zijn.
In alle gevallen leveren de zaden ons in wisselende hoeveelheden:
Lipiden (omega 3 en 6, vetzuren...)
Eiwit
Vitaminen
Mineralen
Vezels
Welke zaden voor welke resultaten?
Er zijn vele soorten zaden in de wereld, maar de meest bekende in ons land zijn de volgende.
De zonnebloempittenzijn uitstekend om huidveroudering en allergieën tegen te gaan.
De sesamzaadjeshebben meerdere voordelen. Ze zijn onder meer goed voor het hart- en vaatstelsel, het zenuwstelsel en de darmen en zouden ons geheugen stimuleren.
Vlaszaden zitten boordevol antioxidanten die uitstekend werken tegen borst-, prostaat- of darmkanker. Bovendien profiteren het cardiovasculaire en het hormonale systeem van het omega 3- en 6-gehalte.
Dechiazaden zijn perfect om de honger te stillen. Zij verbeteren ook de darmtransit en verlagen het cholesterolgehalte.
De hennepzaadzijn eiwitrijk en kunnen dus vlees in het dieet vervangen. Ze zijn rijk aan omega 3, wat goed is voor het verminderen van hart- en vaatproblemen.
Zaden zijn dus een belangrijke troef om aan uw voeding toe te voegen voor een gezonde en evenwichtige levensstijl.